zaterdag 11 april 2015

Bevers en Programma Stroomlijn

Rijkswaterstaat is bezig met de uitvoering van het programma Stroomlijn. Dit moet Nederland beschermen tegen al te hoge waterstanden in de rivieren. (Zie de uitleg van RWS onder dit bericht en link voor filmpje) De werkzaamheden van RWS hebben ook invloed op het leefgebied van de bever (en andere flora en fauna). Hele stukken rivierbos dreigen het loodje te leggen. Om te voorkomen dat belangrijke (bever)habitat verdwijnt onderzoekt Kurstjens Ecologisch Adviesbureau in mijn regio het traject op waardevolle flora en fauna. 

Samen met Gijs Kurstjens ga ik een dag speuren naar bevergeurmerken, burchten en wissels. Dat gebeurt tot mijn verwondering niet alleen op plekken direct aan de Maas gelegen, maar ook bij kleinere beken. Wat ik niet weet is, dat bijvoorbeeld de Oude Maas bij Aasterberg tijdens hoogwater voor extra afvoer van Maaswater zorgt. Wij wonen nu 10 jaar in Limburg. De hoogwaterperioden van 1993 en 1995 hebben we hier niet meegemaakt, maar als ik de praktijkverhalen van Gijs beluister lijkt me de impact nog groter dan ik destijds via krant en tv meekreeg. De alternatieve afvoer via de Oude Maas sleurde de brug bij Ohé en Laak kapot, nooit geweten. 

We lopen langs de beek en onderzoeken ook nog een ander deel in het stroomgebied. Daar is het nu helemaal droog, maar bij extreem hoge waterstanden komt het water hier langs, zegt Gijs. Mogelijk zit hier een dassenburcht, ook die verdient bescherming. We vinden wel een paar vossenholen en reeënsporen. Om aan de andere kant van de beek te komen moeten we kilometers lopen, daar hebben we geen zin in. Een alternatieve brug biedt uitkomst. Door de beveractiviteit ter plekke ligt er een boom half in het water, de dikke takken bereiken de overkant. 

 

We balanceren er overheen en bereiken droog de andere oever. Gijs let ook op andere waardevolle zaken, zoals nesten van buizerds.



Bij Maasbracht stroomt de Oude Maas weer in de Maas. Op het traject liggen drie beverlocaties. Als RWS hier alle begroeiing weghaalt blijft er niets te vreten over. Gijs kan er voor zorgen dat per locatie minimaal 800 meter begroeiing overblijft. Toch vrees ik dat het Nederlandse rivierenlandschap een rigoureuze  gedaanteverwisseling zal ondergaan. Ik vraag me af: is dat het waard? Hoe groot is de kans dat er weer extreem hoog water komt? Niet groot, maar ik snap ook wel dat RWS risico's wenst uit te sluiten. Het is helaas kiezen tussen twee kwaden.

 

We bezoeken nog diverse andere locaties. Gijs is hier jarenlang niet geweest en ervaart opgetogen de enorme natuurontwikkeling in het gebied bij Stevol, de Schroevendaalse Plas, de Dilkensplas enzovoort. Als het aan RWS ligt wordt het hier helemaal kaal, blijvend kaal!

Ik hou m'n hart vast.... 

 

Hieronder: berichten van Rijkswaterstaat: 

http://www.rijkswaterstaat.nl/water/veiligheid/bescherming_tegen_het_water/veiligheidsmaatregelen/stroomlijn/index.aspx

Programma Stroomlijn 

Door grote weersveranderingen neemt de hoeveelheid water in de Nederlandse rivieren toe. Bij hoogwater, als het water ook door de uiterwaarden stroomt, kan begroeiing de doorstroming van het water belemmeren. Er blijft bijvoorbeeld drijvend vuil hangen in de struiken. Hierdoor kan het water niet goed doorstromen. Goed beheer en onderhoud van de begroeiing in de uiterwaarden is daarom erg belangrijk.

Wat gaat Rijkswaterstaat daar aan doen?

Door goed te onderzoeken hoe het water bij hoogwater door de uiterwaarden stroomt, bepalen we voor elke uiterwaard welke ingreep in de begroeiing het grootste effect heeft op de waterstand. Samen met eigenaren en beheerders van de uiterwaarden voeren we verschillende soorten ingrepen uit, op plekken waar het water bij hoogwater het hardste stroomt (de zogenoemde stroombaan):
We verwijderen bomen en struiken uit de stroombaan.
In dichtbegroeide rietlanden verwijderen we wilgen. Dit zorgt voor een betere doorstroming.
Ook maatwerk is mogelijk, zoals het weghalen van enkel de lage begroeiing uit een bos of het verwijderen van de onderste takken van bomen. Waardevolle heggen en monumentale bomen blijven behouden. Ook houden we rekening met beschermde dier- en plantensoorten.
Zo werkt Rijkswaterstaat doorlopend aan een veilig rivierengebied waarin ook de natuur de ruimte krijgt.
 


2 opmerkingen:

  1. Het is me toch wat. Ik hou met jouw ook mijn hart vast. Laat ik nou altijd gedacht hebben dat bomen en struiken juist goed voor de waterhuishouding waren. Ze houden de grond vast die spoelt dus niet weg. Als de begroeiing wordt weggehaald werk je weer modderstromen in de hand als het ooit hoogwater wordt. Alsof dat de afwateringen niet verstopt. En het probleem omzeilen om vuil wat in de takken blijft hangen vind ik ook de makkelijkste weg kiezen. Dan maar een opruimingsdienst in het leven roepen. Een rivierlandschap zonder bomen en struiken ik moet er niet aan denken.
    Roos

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat het zwerfvuil betreft, dat is puur symptoombestrijding. Het komt voornamelijk uit België deze kant op. Pak het probleem bij de wortel aan, zou ik zeggen. Wat modderstromen betreft, daar heb ik geen verstand van, maar ik geloof je graag, Roos.

      Verwijderen