https://calutra.wordpress.com/2016/05/20/een-bever-in-je-dijk-wat-nu/
door Vilmar Dijkstra (Zoogdiervereniging)
Vorig jaar werd de Zoogdiervereniging benaderd door het Waterschap Brabantse Delta over een beverfamilie die al enkele jaren huist in de primaire waterkering langs de Bergsche Maas bij Waalwijk. Op de locatie aangekomen wordt aan de verzakkingen in de dijk al snel duidelijk dat de bevers zich niet alleen beperken tot een burcht die in/op de voet van de dijk ligt, maar ook verder de dijk in hebben gegraven. Bij navraag blijkt dat de bevers er zich in 2010 hebben gevestigd en dat er eerder een keer wat gaten zijn dichtgegooid. Nu was echter een structurelere oplossing noodzakelijk. Vanuit de Zoogdiervereniging hebben we geadviseerd om de burcht en de holen geheel te verwijderen en de voet van de dijk aan te passen zodat deze minder geschikt is om in te graven. De locatie was namelijk ideaal voor bevers om te graven: relatief diep water met een steilrandje waarop een dichte begroeiing van voornamelijk wilgenstruiken staat.
Op de burcht was recent modder en takken opgebracht en dat is een teken dat er op dat moment (juli 2015) jonge bevers in de burcht aanwezig waren. Mijn ervaring tijdens het onderzoek in de Biesbosch was namelijk dat indien er in het voorjaar of vroege zomer aan de burcht werd gebouwd, er jongen aanwezig waren. Andersom werkt deze redenering overigens niet: als er niet in die periode aan een burcht wordt gebouwd, wil dat niet zeggen dat er geen jongen aanwezig zijn. Vanwege de aanwezigheid van die jongen en omdat het nog geen hoogwaterseizoen was, is toen besloten om tijdelijk een alternatief als dagrustplaats aan te bieden en in september de burcht en holen weg te halen. De bevers hadden dan nog tijd genoeg om voor de winter een nieuwe goede dagrustplaats te creëren. Tegelijkertijd werd ook de voet van de dijk aangepast en alles afgerond voordat in oktober het hoogwaterseizoen begint.
Begin september werd met behulp van wilgenstammen en –takken een simpele kunstburcht gemaakt. Zodat de bevers met hun relatief kwetsbare jongen in ieder geval een alternatief hadden om de dag door te brengen. Eind september werd de burcht onttakeld en werden de holen in de dijk met behulp van een graafmachine opengelegd. Uiteindelijk was het noodzakelijk om een tweede graafmachine in te zetten, omdat de dijk over een kleine 20 meter lengte was ondergraven met een zevental holen! De aanwezigheid van een elektriciteitsleiding en een kwetsbaar kwelscherm maakte het werk nog een stukje lastiger. Eén hol was deels ingestort en verlaten. Twee holen waren maar enkele meters kort, maar waren nog ‘onder constructie’. De andere vier holen liepen ongeveer 10 meter de dijk in (tot aan het kwelscherm), waren onderling met elkaar verbonden en bevatten drie kamers. Ook bij deze holen waren de bevers nog bezig ze te verlengen (evenwijdig aan het kwelscherm). Doorgaans zijn de gangen die bevers graven ongeveer 30- 50 cm in doorsnede, maar hier kwamen we een gang tegen van 1 meter breed en 40 cm hoog. Door de bevers was ongeveer 4 tot 5 kuub grond uit de waterkering gegraven. Daardoor was een onveilige situatie ontstaan, die bij een serieus hoogwater uit de hand had kunnen lopen. Het grote geluk was dat de bevers niet door het kwelscherm geknaagd waren (wat niet ondenkbaar was).
De kunstburcht is waarschijnlijk niet als dagrustplaats gebruikt. De bevers bleken op een andere locatie ook holen te hebben en hebben zich daar teruggetrokken tijdens de werkzaamheden. Wel werd er van de kunstburcht gegeten.
De Zoogdiervereniging heeft het waterschap geadviseerd om het gehele werkgebied te bekijken op voor ingraving door bevers kwetsbare waterkeringen en deze op termijn aan te passen. Het gaat meestal om relatief kleine delen van een waterkering die gevoelig zijn voor ingraving. De kans op ingraving is aanzienlijk te verkleinen door deze locaties aan te passen. Dat kan door een geleidelijke overgang van water naar land te creëren, of als die ruimte er niet is, de oever te verstevigen met gaas of stenen. In alle gevallen is het raadzaam om de op die oever aanwezige bomen en struiken te verwijderen. Wel is het raadzaam de bevers in de directe omgeving een goede alternatieve locatie aan te bieden om een burcht te bouwen of holen te graven. Dat is relatief eenvoudig te realiseren door een steile oever te creëren in combinatie met een waterdiepte van 1-1,5 meter diepte en deze met wilgen te beplanten. Door een dergelijke constructie te maken in de vorm van een (schier)eiland wordt de kans op succes vergroot.
Tenslotte heeft de Zoogdiervereniging het waterschap geadviseerd om in de toekomst direct in te grijpen als zich weer een bever in een belangrijke waterkering vestigt. Dat voorkomt hoge kosten en verkleint het risico op een dijkdoorbraak. De wetgeving is dusdanig dat op tijd ingrijpen mogelijk is.
Pooh dat is niet voor de poes.
BeantwoordenVerwijderen