Aanplant groen voor 'sluisbevers'

Bij de sluis van Born in het Julianakanaal heeft Rijkswaterstaat wilgen aangeplant om voor de toekomst voldoende voedsel te garanderen voor de bevers die hier wonen.

Lange tijd is er gewerkt aan het verlengen van sluiskolken en het renoveren van waterbassins. De waterbassins worden alleen gebruikt in droge tijden om water terug te pompen in het bovenstroomse gedeelte. Het beton was verrot en bevers hadden kans gezien er holen te maken. Al in 2010 zag ik beversporen in het kanaal en bij de sluis.

 
In de aanloop naar de renovatie van de bassins werd ik gevraagd om eens met een ecoloog in het gebied te inventariseren waar de bevers zich bevonden en foerageerden. Namens opdrachtgever Rijkswaterstaat en de uitvoerder werd een plan gemaakt om, volgens de wettelijke eisen, de bever hier een goede toekomst te garanderen.

De bevers huisden op dat moment niet alleen bij de sluis, maar ook in de bassins. Rondom stonden veel bomen en struiken waar lekker van werd gegeten. Dat kan de bever nu wel op zijn buik schrijven; vrijwel al het groen is bij de bassins weggehaald en de oevers zijn ondoordringbaar geworden door een nieuwe betonlaag.

Ik zag het aanvankelijk zwaar in voor de bevers door de maandenlange ingrijpende werkzaamheden en het verdwijnen van een deel van het voedsel. Rijkswaterstaat zou nieuwe bomen aanplanten op het middengebied van de sluis, maar dat kwam volgens mij veel te laat. Ik verwachtte dat ze deze winter een voedseltekort zouden krijgen, temeer omdat de familie zich afgelopen zomer uitbreidde met vier jongen. Vier jongen! Dat alleen al vond ik verbazingwekkend. Geen stress van de werkzaamheden, het verminderde voedselaanbod en de veranderende omgeving?

Ook bij andere delen van het sluizencomplex werd flink gekapt en gesnoeid. Wortels van bomen zouden door de beschoeiing kunnen groeien waardoor de ondergrond wegspoelt. Dat wil Rijkswaterstaat voorkomen. Ondanks dat er minder bomen en struiken beschikbaar zijn, staat er blijkbaar nog steeds voldoende om te foerageren. 

Van een beverfamilie van minimaal zes bevers had ik veel meer knaagwerk verwacht, ja zelfs dat er voedseltekort zou zijn.
Dat kan betekenen dat de familie ondertussen minder groot is, omdat er één of meerdere dieren zijn gestorven door ziekte of gesneuveld (klap van een scheepsschroef). Het kan betekenen dat ze verderop in het kanaal foerageren, maar daar heb ik niets van ontdekt. Het kan ook betekenen dat ik er met mijn zogenaamde 'beverkennis' helemaal naast zit. Zodra er weer voldoende daglicht is zal ik me weer op de sluis posteren om deze beverfamilie te observeren en zo mogelijk te tellen hoeveel er (nog) zijn. 

Hoe dan ook, mijn zorgen waren onterecht. Het werk is bijna afgerond, ze zitten er nog en hebben te eten. Vandaag had ik bij de sluis een afspraak met de ecoloog en de omgevingsmanager van Rijkswaterstaat en gedrieën bekeken we de situatie. Ik liet hen zien waar de bevers hun burcht hebben en ontdekte ook nog een extra hol. Van de gesnoeide struiken heeft Rijkswaterstaat een groot deel laten liggen als voedsel voor de bevers. Er zaten nog geen knaagsporen op.

Op het middenterrein zijn allemaal jonge wilgen geplant die over drie jaar groot genoeg moeten zijn om als voedsel te dienen voor de bevers. Het is bijzonder, vertelden de heren mij, dat Rijkswaterstaat een gebied dat een hele andere bestemming heeft nu deels inricht als natuurgebied. De jonge wilgen worden de komende drie jaar beschermd tegen bevertanden door een omheining, maar daar mag nog wel iets aan worden gedaan. Het gaas zit niet in de grond en daar graven of kruipen de bevers zo onderdoor. Weg jonge boompjes!

Of er de komende drie jaar genoeg voedsel en schuilgelegenheid voor de bevers overblijft valt nog te bezien. Ik blijf het volgen. Ik vond het in ieder geval verheugend dat Rijkswaterstaat niet rigoureus probeert om de bever hier weg te krijgen en dat beide heren er duidelijk plezier in hadden dat deze bijzondere knager zich hier thuis voelt.