Het nut van hoogwatervluchtplaatsen

Of deze bult zand bedoeld was om de bevers te helpen, dat vraag ik me af, maar feit is dat deze als hoogwatervluchtplaats goede diensten heeft bewezen.

Misschien is deze hoop er ooit door weet ik wie neergekwakt om er maar vanaf te zijn; dat zal de bever een zorg zijn, want hij zat er mooi droog. Het water heeft bijna tot op het pad gestaan en ik denk dat er tijdens de hoogwaterperiode geen mensen met honden of andere wandelaars langskwamen. 
Lekker rustig voor de bevers. 



Rondom in de zandhoop waren wel vijf kuilen uitgegraven en voorzien van een bedje van houtsnippers.













Dit bewijst in ieder geval het nut van hoogwatervluchtplaatsen en het voorkomt graverij in dijken.

Vertellen over de bever bij L1

In de het natuurprogramma "Natuur en zo" van de regionale omroep L1 mocht ik in de serie "Buitengewoon"over de bever vertellen. Het werd vanmorgen uitgezonden. Nalezen en luisteren kan via deze link

Hengelaars die graag vissen bij de Teggerse Plas bij Ohé en Laak klagen over de in het water gevallen bomen die door bevers zijn omgeknaagd, want dan blijven hun vissnoeren vast zitten in de takken. Daarom worden in opdracht van de visvereniging bomen die gevallen zijn of dreigen te vallen verwijderd.
Vorige week liep ik er rond met Immy Willekens om de radio-opnamen te maken. Men was juist op dat moment bezig dikke boomstammen af te voeren en ik vroeg naar de reden daarvan. Sportvisserij dus! Zo werd meteen mooi duidelijk hoe de bever de mens soms in de weg zit en vooral ook andersom.
Gelukkig was men zo wijs de bomen niet helemaal af te voeren, maar op een plek te leggen waar de bever er nog van kan eten en de vissers er geen "last" van hebben. Enkele jaren geleden is er ook een hele partij bomen omgezaagd, volgens mij zijn die toen verwijderd. Dom natuurlijk, want dan pakt de bever meteen een volgende boom.

Ik heb het niet zo op hengelaars. Tegenwoordig werken ze bijna allemaal met gigantisch lange lijnen, die metersver het water worden ingeworpen. Daarna turen ze op hun mobieltje, drinken een biertje of gaan liggen slapen in hun tentje tot er een belletje rinkelt. Vis aan de haak!

Als ik met mijn kano onder hun lijnen wil doorvaren zijn ze meestal boos, als ik er met een grote omweg omheen kano trouwens ook. Er zijn natuurlijk uitzonderingen en soms groeten we elkaar vriendelijk; aan mij ligt het niet.
Afgelopen zomer vond ik een kreeft, helemaal verward in het vissnoer en ten dode opgeschreven. Een visdraad zat hoog in de boom vast en hing naar beneden, via een bevertak naar de bodem. Dat wilde ik eruit trekken vanuit mijn kano. Toen ik het laatste deel omhoogtrok bleek er een kreeft in vast te zitten. Ik probeerde hem los te maken, maar dat lukte maar deels. Helaas was het beestje denk ik ook al teveel beschadigd. Toen ik na 1,5 uur weer ging kijken had hij zich iets verplaatst, maar het zag er niet goed uit. Bewoog nauwelijks meer. Ik had natuurlijk geen schaar bij me.
Ik zie vissnoer in bomen hangen, in struikgewas, Er wordt massaal illegaal gekampeerd, vuur gestookt en vuilnis achtergelaten. Nee, ik heb het niet zo op hengelaars.

Beverbericht in De Gelderlander

Onlangs werd ik hierover gebeld....ze weten me wel te vinden. Naar aanleiding van de vragen die ik uitgebreid heb beantwoord verscheen dit gisteren in dagblad De Gelderlander. 

https://www.gelderlander.nl/rhenen/beversporen-op-honderd-meter-van-de-bebouwde-kom-in-rhenen~a6eb07e4/?utm_source=facebook&utm_medium=social&utm_campaign=socialsharing_web&fbclid=IwAR1ImSofYAhDBFFZi7BPYivTRqUxL6U02ITHt8vXiGUw3jwWEccI9fOW6ds

Vreemd genoeg denken veel lezers al gauw dat ik een man ben. Zo ook twee jaar geleden naar aanleiding van een bijtincident bij Culemborg. Toen werd ik gebeld door Omroep Gelderland. Het AD transformeerde mij naar een man. (zie tekst hieronder)

https://www.ad.nl/utrecht/bever-bijt-vrouw-tijdens-zwemmen-in-lek-bij-culemborg~a8e500cc/

"De wond is in het ziekenhuis gehecht. Daar keken ze ook op van de beverbeet. Beverkenner Willy de Koning uit Sittard zegt tegen Omroep Gelderland dat het hoogst zelden voorkomt dat bevers in het water mensen of dieren aanvallen. Op het land gebeurt dat relatief vaker.
De bever heeft zich in dit geval vermoedelijk bedreigd gevoeld, denkt De Koning. Een andere mogelijkheid is dat in buurt van de zwemplek een beverburcht met jongen is. Zijn advies is daar uit de buurt te blijven en de bevers niet te verstoren."

Veel natuurplezier in 2020

"Verliefd op de bever"

Toen de redactie van De Buitendienst me vroeg of ik wilde meewerken aan een aflevering over ‘lastige’ dieren in de provincie Limburg zei ik natuurlijk meteen ‘ja’. 

Het zwijn, de wasbeer en de bever zouden onderwerp van gesprek zijn in dit NTR schooltelevisie-programma. 

Maar toen ze wat van mijn beverfilmpjes op Youtube hadden bekeken, wijzigden ze de plannen. Ze vonden mijn presentatie heel geschikt voor kinderen en de bever dermate interessant dat ze besloten er een hele aflevering aan wijden.

Dus mocht ik op een mooie zonnige morgen in november met de crew op pad. 

Bij de Putbeek in de buurt van Mariahoop wist ik een hele geschikte locatie voor de opnamen met een goed zichtbare burcht, een dam en een ondergelopen gebied met veel knaagsporen. 

Het draaiboek was geschreven rondom een lied over de bever.

Ik had wat afleveringen online bekeken en gezien dat in dit programma diverse natuuronderwerpen heel goed worden belicht. 

Niets blijft onbesproken en door middel van toneelspel worden dilemma’s aan de kinderen voorgelegd, zodat ze zelf een oordeel kunnen vormen. 

Het is bedoeld voor de groepen 6,7 en 8 van de basisschool. Ik ging op pad met de presentatoren Sosha en Matthijs. 

In het programma reisden ze af naar Limburg ter inspiratie voor een lied dat zij willen schrijven voor hun grote liefde: de bever. Maar dan komt hun liefde op het spel te staan wanneer Sosha en Matthijs erachter komen dat de bever mensenlevens in gevaar brengt.

In Limburg spraken ze met Har Frenken van Waterschap Limburg,  met bevervanger Wiljo van Eerden en met mij. Ik kreeg de hoofdrol toebedeeld.

Het was een hele leuke ochtend. Ruimte voor improvisatie was geen probleem, ter plekke werd het draaiboek omgegooid. Ik had bijvoorbeeld mijn jas van beverbont meegenomen en die kreeg een niet vooraf geplande rol in het geheel. Op alle vragen heb ik wel drie keer geantwoord, want het werd van alle kanten gefilmd.

Daarna wandelden we nog een keer hetzelfde rondje voor opnamen met een drone. Natuurlijk kregen we geen bever te zien, maar ik heb geluids- en filmmateriaal geleverd om in de montage te gebruiken. Het was voor mij afwachten hoe het uiteindelijk op de buis zou komen.

Gisteravond was het zover en opnieuw was het genieten. Ik vind dat het erg leuk en informatief is geworden. Kijk en oordeel zelf via dezelink.

Ik heb voor de volledigheid nog wel wat kanttekeningen: Het gedeelte dat we bij de dam hebben opgenomen zat er helemaal niet in. Daardoor is het positieve verhaal over de bever te weinig uit de verf gekomen. Namelijk de bijdrage die bevers door dammenbouw leveren aan de biodiversiteit en het vasthouden van water, wat bij de huidige lage grondwaterstand van groot belang is. De genoemde 300.000 euro schade door knaagwerk klopt natuurlijk ook niet, dat betreft alle soorten kosten. Vooral natschade en graafschade. Bij de illustratiefoto over de oranje tanden werd niet de bever getoond, maar een beverrat. Foutje! 

Het programma over de wasbeer en het zwijn is 2 weken eerder uitgezonden. Dat is te zien via deze link.

Schatting beverpopulatie valt ineens fors hoger uit

De Zoogdiervereniging komt vandaag met een bericht over de beverpopulatie in Nederland. Opmerkelijk vind ik het dat de schatting van het aantal bevers ineens enorm is gestegen. Vilmar Dijkstra schrijft hierover in het bericht:

"Er worden geen tellingen gehouden om het aantal bevers te volgen. Daardoor weet niemand hoeveel bevers er in ons land leven. Wel zijn er met enkele aannames schattingen gemaakt en die komen uit op ruim 2.000 tot 3.500 bevers in het voorjaar van 2019. Gezien het grote verspreidingsgebied zal het aantal bevers rond de 3.500 dieren liggen."

Bij de voorlaatste schatting werd uitgegaan van 2.000 waarvan 1.000 in Limburg. Het blijft inderdaad bij schattingen, want wetenschappelijke tellingen in alle bevergebieden zijn er gewoonweg niet.

Ook ik moet het hebben van aannames naar aanleiding van veldbezoek. De groei in Limburg is in de afgelopen 10 jaar behoorlijk geweest. Bevers trokken de beken op, bouwden er dammen en creëerden een nieuwe leefomgeving.

Er zijn nog wel enkele plekken die ze kunnen koloniseren, maar de sterke groei is naar mijn gevoel redelijk tot staan gebracht. Sterker nog; Sommige beken bleken in de afgelopen 2 droge zomers toch niet zo geschikt en de bevers zijn er weer verdwenen. Weggevaagd lijkt het wel, want ik zie in de omgeving ervan geen nieuwe sporen. Zo zijn er meer plekken waarvan ik denk: "Waar zijn de bevers ineens gebleven? Op natuurlijke wijze gedecimeerd of door illegale ingrepen van de mens?"

Hoe dan ook, de sterke populatiegroei in heel Nederland komt dit keer denk ik niet op het conto van Limburg, maar zal te maken hebben met de verdere verspreiding in bijvoorbeeld Groningen en Drenthe. Ook Overijssel is aan een opmars bezig.

Wat ik jammer vind is, dat bij dood gevonden bevers geen DNA-onderzoek wordt gedaan. Het zou informatie kunnen geven over de verspreiding, zoals dat bij otters wel wordt gedaan. Bij het uitzetten van bevers in Nederland, vanaf 30 jaar geleden tot voor kort, werd geen DNA veiliggesteld. Wel werden in het begin bevers gechipt. 

Lees hieronder het bericht van de Zoogdiervereniging of klik op deze link

Beverpopulatie blijft groeien

In 1826 werd de laatste bever in Nederland doodgeslagen in de IJssel. In 1988 begon men met de herintroductie van de bever. Niet alleen omdat de bever in een waterrijk land als Nederland gewoonweg thuishoort. Ook zijn belangrijke rol als landschapsvormende soort, waardoor hij doorgaans een positieve invloed heeft op de biodiversiteit, heeft ertoe bijgedragen dat tot herintroductie is overgegaan.

In steeds meer provincies leven bevers

Ruim dertig jaar na de start van de herintroductie hebben bevers zich over een behoorlijk deel van het land verspreid (figuur 1). Aanvankelijk groeide de populatie maar langzaam, maar sinds 2011 is de beverpopulatie flink gegroeid (figuur 2). Er worden geen tellingen gehouden om het aantal bevers te volgen. Daardoor weet niemand hoeveel bevers er in ons land leven. Wel zijn er met enkele aannames schattingen gemaakt en die komen uit op ruim 2.000 tot 3.500 bevers in het voorjaar van 2019. Gezien het grote verspreidingsgebied zal het aantal bevers rond de 3.500 dieren liggen.

Inmiddels hebben zich in nagenoeg alle provincies bevers gevestigd. Alleen in Noord-Holland komen nog geen gevestigde bevers voor. De provincie is al wel een aantal keer door zwervende bevers bezocht. Vestiging van bevers in Noord-Holland is echter slechts een kwestie van tijd en wordt binnen vijf jaar verwacht. Provincies waar veel bevers verblijven zijn Limburg, Gelderland, Noord-Brabant, Flevoland en Zuid-Holland (figuur 3). 

Image

Figuur 1. Verspreiding van de bever in de periode 2017-2019 (Bron NDFF/Zoogdiervereniging)

Groei zal nog doorgaan

Omdat er nog veel onbezet biotoop voor bevers in Nederland aanwezig is, wordt verwacht dat de groei van de populatie nog zal doorgaan. Daarbij zal de kans dat bevers zich op locaties gaan vestigen die conflicten met menselijk gebruik gaan opleveren, toenemen. De Zoogdiervereniging wordt in toenemende mate ingeschakeld bij het adviseren bij conflictsituaties. Daarbij is de insteek dat conflicten op een dusdanig wijze worden opgelost dat de overlast vermindert of verdwijnt en de bevers aanwezig kunnen blijven. Wettelijk is dat ook de werkwijze die gevolgd moet worden bij conflicten met beschermde soorten zoals de bever. Niet in alle gevallen is het echter mogelijk om het op een dergelijke wijze op te lossen en in die gevallen is het onvermijdelijk dat bevers gedood gaan worden. Dat is natuurlijk dramatisch voor die individuen, maar voor de beverpopulatie in Nederland zal dat geen effect hebben. De populatie is van voldoende omvang en is inmiddels in een Gunstige Staat van Instandhouding. Lees hier het standpunt van de Zoogdiervereniging over hoe om te gaan met bevers die overlast veroorzaken. Tenslotte staan in het blad Zoogdier meerdere artikelen over de bever. Dit blad ontvang je bij het lidmaatschap van de Zoogdiervereniging.

Knagen moet je leren

Knagen moet je leren. De jonge bever linksboven op de foto imiteert het gedrag van de volwassen bevers en doet alsof hij knaagt. 


Op de Facebookpagina van "Bevers in Nederland" van 29 oktober staat het filmpje van deze jonge bever en zijn beide ouders. 



Het jong zit bij een klein boompje links en het lijkt alsof hij knaagt. 




Ik heb het boompje geïnspecteerd; er zitten geen tandafdrukken van een jonge bever op. Tandafdrukken van volwassen bevers zijn 8 mm breed; die van jonge bevers 3 á 4 mm. Hier zaten alleen afdrukken van een volwassen bever op, dus het jong deed alsof!

Ook bij de andere foto is het jong slechts wat aan het spelen, maar hij kijkt gaandeweg natuurlijk wel de kunst af bij zijn ouders. 

Zo is ook het klappen met de staart op het water bij onheil iets dat bevertjes niet direct "onder de knie" hebben. Doordat het staartje eerst nog slap en klein is lukt dat niet. 


Dat wordt gaandeweg beter en als ze een half jaar zijn lukt dat al behoorlijk.